Je hebt het deze zomer in de kranten kunnen lezen en op TV kunnen zien: het is mogelijk om het geluid in een ruimte af te luistern door de microfoon van een telefoontoestelwaarvan de hoorn op de haak ligt.
Hoe hard de PTT ook beweerde dat het onzin was: een simpel demonstratie deed wonderen. De cameras van KRO Brandpunt registreerden hoe het door ons gebouwde apparaat vanuit de slaapkamer keurig het geluid in onze woonkamer liet horen. In dit artikel niets over de politieke achtergronden en geen woord over de rechtszaak waarin dit alles een rol speelde. Hier is slechts de rauwe techniek waar het allemaal om draait.
Als je een T-65 telefoon van de PTT zou openschroeven en je zou de printbanen volgen, dan zou je opvallen dat het haakcontact de microfoon afsluit op het moment dat de horn op de haak wordt gelegd. Het is dus niet mogelijk om de microfoon te gebruiken zolang de hoorn op de haak ligt, er kan immers geen stroom doorheen lopen. Voor elijkspanning is dat waar, mar voor een hoogfrequente wisselspanning werk het haakkontact als condensator. Een condensator is immers in essentie niet anders dan twee dicht bij elkaar gemonteerde plaatjes.
De centrale zet een gelijkspanning op de lijn, en als de hoorn wordt opgepakt zal er een stroom door de telefoon gaan lopen. Deze stroom wordt gemoduleerd met het spraaksignal. Door in plaats van deze gelijkspanning een wisselspanning op de lijn te zetten kunnen we stroom door het toestel laten lopen zonder dat de hoorn opgetild hoeft te worden. Deze wisselstrom wordt dan, net als de gelijkstroom wanneer de hoorn is opgetild, gemoduleerd door de microfoon in de hoorn.
Op de volgende pagina's een bouwsel dat de basisprincipes demonstreert. Verwacht hiervan geen hi-fi.
De 4046 wordt gebruikt als goedkope VCO (Voltage Controlled Oscillator). Met de 33k weerstand op pin 11 werkt hij tussen de 30 tot 350kHz. Met de potentiometer kun je de frequentie instellen. De uitgang van de 4046 kan niet genoeg stroom leveren om de spoel te laten resoneren. De transistors versterken de stroom zo'n honderd maal.
De spoel is instelbaar tussen de 1 en 50 miliHenry. Deze spoel vormt samen met de capaciteit van de telefoon een afstemkring. We brengen de telefoon in resonantie om een voltage op de lijn te krijgen dat hoog genoeg is om de microfoon te activieren. Alleen op het punt waarop de telefoon resoneert verwijnt alle ruis en wordt het geluid in de kamer hoorbar. De spoel wind je liefst om een kern waarbij al gegevens zitten die je vertellen hoveel windingen je nodig hebt om tot gegeven inducties te komen.
Tussen de spoel en de telefoon zit een diode die het signal oppikt. Het simpele detectorschakelingtje scheidt de audio van het hoogfrequente signaal. De audio woordt tenslotte gefilterd en naar buiten gebracht, alwaar het verder wordt versterkt en hoorbar wordt gemaakt. Het audio filter is maar een suggestie, zeker voor verbetering vatbaar. Echte freaks kunnen zelfs DSP techniek gebruiken om het signaal beter uit de ruis tevoorschijn te toveren. As er een erg lange dread zit tussen de afluisteraar en het toestel zul je dit.soort technieken wel nodig hebben, het signaal wordt dan erg zwak.
Om optimale resultaten te behalen moet je het ingangsvoltage van de schakeling tussen de 5 en 18 volt kunnen varieren om het maximale geluidsniveau te krijgen. Hiervoor dient potmeter P2 in de voedingsschakeling onderaan de tekening.
Alsje iemand op deze manier afluistert kan hij ofzij de telefoon niet gebruiken. In plaats van de telefooncentrale is hij/zij immers metjouw etectronica verbonden. De LED D3 geeft aan wanneer de aangesloten telefoon wordt opgenomen. In plaats van de LED kun je natuurlijk ook een schakeling zetten dat razendsnel de PTT-lijn met het toestel verbindt
De bediening van dit geheel is in theorie erg simpel: Zet orn te beginnen de spoel op 10mH en ga eens aan de frequentie draaien Zoek naar 'stille plekken'. Probeer tijdens het testen verschillende T-65s. In sommige telefoons liggen de kontakten in de 'op-de-haak-stand' dichter bij elkaar dan bij andere. Dit verklaart dat sommige telefoons met deze mrthode veel beter af te luisterrn zijn dan andere.
Doe jezelf een lol, bouw deze schakeling niet tenzij je al eerder hoogfrequente electronica hebt gebouwd. Dit is niet bedoeld als eerete zelfbouwprojekt Alsje niet in staat bent om dit soort schakelingen te 'debuggen' kun je dit project wet vergeten.
Nadat de PTT moest toegeven dat bepaalde telefoons op deze manier kunnen worden afgeluisterd kwamen ze al snel met het tegenmiddel op de proppen Als je een condensator van 33 nanofarad parallel met de telefoon zet loopt alle hoogfrequente stroom door deze condensator, en blijft er dus niete over voor de telefoon. Deze condensator van 20 cent was bij de PTT te koop voor 6 en ecu halve gulden. Ingebouwd in een luxe telefoonstekker, dal wel. Ik zeg was te koop, want ik heb hem al maanden niet meer gezien in. de Primafoonwinkels.
Eerste experimenten lijken uit to wijzen dat die condensator inderdaad afdoende werkt tegen deze afluistermethode, maar het is theoretisch mogelijk dat je bij bepaalde telefoons ondanks de condensator toch nog genoeg stroom kunt laten lopen om een hoorbaar signaal te produren.
Billsf
Created on ... September 01, 2004